| Kilka słów o Naszym Mieście Chełmie. |
|
W międzyrzeczu
środkowego Bugu i Wieprza, na obszarze występowania osobliwego
zespołu dużych obniżeń kotlinowatych oraz wzgórz położony jest
Chełm. Nazwa miasta pochodzi od staropolskiego określenia
kopulastego wzgórza hełm lub hołm. Chełm dzisiejszy obejmuje obszar
35,72 km2 i liczy około 70 000 mieszkańców. Położenie we
wschodniej części kraju, przy granicy z Białorusią i Ukrainą
sprawia, że Chełm jest ważnym węzłem komunikacyjnym. W Dorohusku oddalonym o prawie 25 kilometrów od miasta istnieje drogowe i kolejowe przejście graniczne, położone na najkrótszej trasie łączącej Warszawę z Kijowem, przez Lublin, Chełm, Kowel, Łuck, Równe i Żytomierz. W najbliższej przyszłości droga Warszawa-Kijów ma zostać zaliczona do dróg międzynarodowej sieci europejskiej "E". Z Krasnegostawu przez Chełm prowadzi droga nr 83 do Białej Podlaskiej. Na tej trasie leży Włodawa, gdzie planowane jest otwarcie przejścia granicznego na Białoruś i do krajów nadbałtyckich. Obszar Chełma i jego okolice zbudowane są ze skał wapiennych (kredy piszącej sięgającej 800 m grubości, wapieni marglistych, margli, opoki), przykrytych tylko cienką warstwą rędziny. Niewątpliwym atutem miasta jest bogactwo terenów zielonych. Od wschodu przylega do Chełma las Borek (pow.200 ha), z drzewostanem sosnowo - dębowym. Na południowo-wschodnim krańcu lasu położony jest rezerwat przyrody "Wolwinów", utworzony w 1972 r., w celu zachowania roślinności stepowej m. in. lnu złocistego, wisienki karłowatej, miłka wiosennego, zawilca wielokwiatowego, turówki wonnej i oleśnika górskiego. Drugim ważnym skupiskiem zielni jest znajdujący się na północno-zachodnim skraju las Kumowa Dolina. Pofałdowany teren porasta gęsty drzewostan mieszany, w runie występują interesujące okazy roślinności. Atrakcją środowiskową są liczne pomniki przyrody. Od południa, wschodu i północy miasto otoczone jest parkami: Skierbieszowskim, Strzeleckim, Chełmskim i Sobiborskim Parkiem Krajobrazowym oraz Poleskim Parkiem Narodowym. Są to obszary o wyjątkowej szacie roślinnej, obejmujące tereny leśne, strefy unikatowego występowania obok siebie roślinności kserotermicznej i torfowiskowej po unikatowe w Europie torfowiska węglanowe. "Dzika" przyroda zaś sprawia, że obszary te stały się schronieniem wielu rzadko spotykanych gatunków ptaków, ssaków, płazów, oraz gadów, czego przykładem jest największe w skali Europy siedlisko żółwia błotnego w Poleskim Parku Narodowym. Najwcześniejsze dzieje miasta związane są nierozerwalnie z dominującym w chełmskim krajobrazie obszarem Góry Chełmskiej, gdzie wznosi się barokowy kościół pokatedralny oraz zespół obiektów przykościelnych. Wzniesienie to jest także źródłosłowiem nazwy miasta. W pierwszej połowie XIII w., na miejscu grodu z XI-XII w. powstał nowy gród, a później miasto założone przez Daniela Romanowicza, księcia włodzimiersko-halickiego, który około 1240 r. przeniósł tutaj stolicę księstwa i siedzibę diecezji prawosławnej. Korzystne usytuowanie miasta przy jednym z najważniejszych szlaków średniowiecznych wiodących z zachodu na wschód Europy stworzyło dogodne warunki dla jego rozwoju gospodarczego. 14 stycznia 1392 r. w Lubomlu ówczesny król Polski Władysław Jagiełło nadał akt lokacyjny przenosząc miasto na prawo magdeburskie. Ustanowiono samorząd miejski, a miasto zostało ważnym ośrodkiem administracyjnym. Od początku XV w. do czasu rozbiorów Chełm był siedzibą kasztelanii starostwa grodowego oraz w latach 1358, 1417-1490 siedzibą diecezji rzymskokatolickiej, a od końca XVI w. greckokatolickiej. Wiek XVI był okresem pomyślnym dla rozwoju miasta. Stopniowo powiększała się liczba mieszkańców, powstała nowa zabudowa zarówno w obrębie miasta otoczonego wałami, jak i na przedmieściach. Wiek XVII przyniósł miastu dotkliwe straty na skutek prowadzonych przez Rzeczpospolitą wojen. Ogromu zniszczenia dopełniły zarazy. Po krótkim okresie pomyślności i odbudowy w XVIII w. nastąpiła utrata niepodległości przez Polskę. Od końca XVIII w. przez niemalże półtora wieku Ziemia Chełmska była pod panowaniem rosyjskim. W okresie międzywojennym nastąpił dalszy rozwój gospodarczy oraz rozbudowa miasta. Krótki okres rozwoju tych ziem przerwała druga wojna światowa. Z czasem miasto poczęło stopniowo podnosić się ze zniszczeń wojennych. W 1975 roku, w efekcie reformy administracyjnej kraju, Chełm stał się stolicą województwa. Dużą atrakcją turystyczną są unikatowe w Europie podziemia, powstałe w wyniku prowadzonej od średniowiecza eksploatacji kredy. Stanowią one sieć wielopiętrowych korytarzy liczącą ok. 15 kilometrów długości i do 12 metrów głębokości. Wędrówka kredowymi wyrobiskami dostarcza wielu niezapomnianych wrażeń, a także daje możliwość poznania mitycznego władcy i opiekuna kredowego labiryntu - Ducha Bielucha. Zainteresowanym historią miasta i okolic polecamy odwiedzenie Muzeum Okręgowego w Chełmie, prezentującego oprócz dziejów Chełma także czasowe wystawy retrospektywne.
Więcej informacji o naszym mieście zdobędziesz pod tym adresem:
|